Савол: Ворислик ҳуқуқининг тартиби бўйича тушунча берсангиз?

Жавоб: Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексининг 1112-моддасида белгиланганидек, ворислик ҳуқуқи қонун ва васиятнома бўйича амалга оширилади. Қонун бўйича ворислик мавжуд бўлмаса ёки бутун мероснинг тақдирини белгиламаса, шунингдек, ушбу кодексда белгиланган бошқа ҳолларда амалга оширилади.

Ворислик нотариал тартибда тасдиқлангани сабабли нотариус биринчи навбатда вафот этган фуқаро ўз мулкига васиятнома қолдирган ёки қолдирмаганини текширади. Агар васиятнома мавжуд бўлса, мерос қолдирувчининг ушбу васиятномада белгилаган хоҳиш-иродаси амалга оширилади. Агар васиятнома мавжуд бўлмаса, ворислик қонун бўйича ҳал этилади. Қонун бўйича меросхўрлар ворисликка Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексининг бир қатор моддаларида назарда тутилган навбатдаги тартибларда чақириладилар.

Биринчи навбатдаги меросхўрлар таркибига марҳумнинг эри(хотини), болалари ва ота-онаси киради. Иккинчи навбатдаги меросхўрларга мерос қолдирувчининг ака-укалари(опа-сингиллари), ота-онаси тарафдан бобоси ва бувиси тенг улушларда меросхўрлар бўлади. Учинчи навбат бўйича мерос қолдирувчининг туғишган амакиси, тоғаси (аммаси, холаси) киради. Тўртинчи навбатдаги меросхўрлар таркибига мерос қолдирувчининг олтинчи даражагача (олтинчи даража ҳам шунга киради) бўлган бошқа қариндошлари, бешинчи навбатга мерос қолдирувчининг меҳнатга қобилиятсиз боқимлари киради.

Шуни таъкидлаш керакки, Фуқаролик кодексининг 1142-моддасига кўра васиятноманинг мазмунидан қатъи назар мерос қолдирувчининг вояга етмаган ёки меҳнатга қобилиятсиз болалари, шунингдек, меҳнатга қобилиятсиз эри(хотини), ота-онаси қонун бўйича ворис бўлганларида уларнинг ҳар бирига тегиши лозим бўлган улушнинг камида ярми мерос сифатида берилади.

Саидмурот  АГЗАМОВ,  Арифходжа АГЗАМХОДЖАЕВ,

Тошкент шаҳар, Сергели тумани  ДНИ нотариуслари

Печать 19 Июль 2014 Ўқилди: 7273